Að loknum regntíma í Malaví sprettur allt af fullum krafti. Rósirnar í garðinum líka. Þær þjóta upp og sumar meira en mannhæð á lengd, sveiflast tígulega í andvara og senda höfgan ilm yfir lóðina. Ekki er matjurtagarðurinn síðri þó litadýrðin sé minni, kál og salat í runnum frekar en hausum, tómatarnir að koma og þeir verða enn rauðri en rósirnar og sætir laukar í moldu. Einhvern veginn telst manni ólíklegt að það sé ábatasamt að vera blómasali í þessu landi, er marka má það sem sér um sig sjálft við heimahús - reyndar með aðhlynningu fagmanna.
Rafbókarkaupin eru einföld á síðu Forlagsins og þú færð hana beint í tölvu eða á lesbretti samstundis!
Innsetning
Melónur og grasker, sett upp af listfengi við þjóðveginn til að örva sölu. Það gerist ekki betra í listaháskólum ef farið er út í form og liti. Hér má glöggt sjá að enginn ávöxtur er þar sem hann er fyrir tilviljun.
Umferðarskilti í Zimbabawe, handverk
Þau hafa sterkan persónulegan svip, ekki þessi stöðluðu skilti sem eru eins um allan heim, heldur dregin skýrum dráttum hagleiksfólks sem túlkar atriði úr umferðarmenningunni með penslum sínum. Ekkert skilti alveg eins og það næsta. Hér er það gangbraut, en skoðið hér hvernig varað er við ,,máluðum hundum".
Götufólk í listasmiðju
Húsnæðislaust fólk í Höfðaborg notar afríska skreytihefð til að búa til lisræna muni til sölu. Verkstæðið og galleríið eru hér, góða skemmtun!
Ljóð
Kennslugögn í skólanum eru af skornum skammti svo kennarar búa til spjöld til að lesa af og ræða um. Þessi spjaldaröð í einum skóla er eins og ljóð: Fegurð, börn, lyf.
Gule Wamgulu
Í flestum þorpum er til leyniregla grímu- og skrautbúinna karla sem fara á stjá stöku sinnum og láta eins og óbilgjarnir jólasveinar. Þetta er ,,galdraregla" sem oft er ónæði af því þeir heimta mat og viðurgjörning og hrekkja fólk. Oftast eru þeir þó bara hafðir til gamans á hátíðum og þá dansa þeir og skemmta og þiggja smápening fyrir. Þetta eru leifar frá gamalli tíð og enn stafar af þessum hópum nokkur ógn. Enda galdratrú almenn og Gule Wamgulu reglur þykjast ráða yfir öndum sem þeir tengjast. Búningarnir eiga að tákna andana. Enginn á að ,,vita" hverjir eru í reglunni en ætli það sé ekki á almennu vitorði? Hér eru þeir á skemmtistund og við eigum lifandi mynd af dansi þeirra þar sem fjörið var mikið.
Er það svona?
,,Er það svona sem lífsglatt fólk lítur út?" spurði kona á Fésbók eftir að hafa skoðað myndir á afríkusíðunni. Já, það er svona. Og er þá ekki gert lítið úr heilsubresti, barna- og mæðradauða, vannæringu, menntunarskorti og almennri fátækt. En þetta viðmót er einkennandi fyrir malava.
Tunglskin
Þögn, logn, myrkur og tungið enn ofar. Vatnið lýgur engu um það sem hvíslað er.
Heimilisvinur
Græna engisprettan var forvitinn um heimilishagi hjá okkur og skreið um eldhúsgólf og bekki.
Skrautfugl
Efni: Járn og bein. Væntanlega gamall bílskrjóður genginn í endurnýjun lífdaga og efsti hlutinn af bavíana, hvítþveginn á árbakkanum. Þessi innsetning er frá Botswana.
Annríki
Regntíminn er blómatíminn og lífríkið allt tekur kipp, nærast og frjóvgast, út á það gengur þetta.
Fríður flokkur
Felumynd: Hver er knapinn?
Monkeyman!
Töff hárgreiðsla
Þessi mósambíska stúlka er sannarlega hárprúð í besta skilningi orðsins.
Rólegt
Það er rólegt í grímudeildinni hjá þessum. Ef einhver hefur áhuga fæst þessi mannhæðarháa gríma útskorin úr kjörviði aðeins ca 50 þúsund krónur. ,,Umsemjanlegt" segir kappinn.
Sveppir sveppir
Regntíminn færir okkur sveppauppskeru. Sveitamenn fara um skóga og merkur og tína þetta til sölu á mörkuðum. Þessir hefðbundu sem við þekkjum eru á stærð við barnshöfuð, en hinir sem eru okkur framandi eru í alls konar lita- og lögunarafbrigðum. Ljúffengir? Já, stundum, sérstaklega ef manni tekst að skola úr þeim sandinn!
Fyrirmynd?
Stórmyndin Avatar skartar fagurlega hannaðri náttúru með tölvugrafík. En mann grundar stundum að fyrirmyndirnar hafi verið sóttar til sköpunarverks Móður náttúru sjálfrar. Muniði eftir svífandi blómunum? Þau eru hér.
Slátrarinn á horninu
Haus og húð af nauti á jörðinni, skrokkur af geit uppi í tré. ,,Mældu rétt strákur" vog á samanreknu fjalaborði. Slátrari í lagi. Heilbrigðiseftirlitið er fjarri, en flugurnar ekki.
Myndlist
Myndilist í Malaví birtist einkum í útskurði á harðviði en alltaf eru nokkrir sem spreyta sig á pensli og lérefti með misjöfnum árangri. Listamaðurinn sem málaði myndina hér að ofan hefur hlotið talsverða viðurkenningu enda með persónuleg stíl og leikni með liti og form auðsæ. (Sjá stærri mynd hér) Engir sýningasalir að heitið getið eru í landinu, eitt gallerí í höfuðborginni sem vit er í, eða tvö, og minni spámenn róa því á önnur mið og halda sölusýningar á götum úti. Þeirra list er ákaflega stöðluð að smekk ferðamanna sem vilja fá ,,afrísk" mótív!
Blómahaf
Garðarnir í Lilongwe koma vel undan regntímanum, nú stendur allt í blóma og uppskerutíminn hafin. Höfgur ilmur rósa og annarra blóma liggur yfir heimagörðum og litadýrðin er stórkostleg. Rósirnar spretta eins og fíflar í túni heima ef vel er um þær hugsað. Sjá fleiri blóm neðar á forsíðu, skrunið niður.
Páskagestur
Hann flaug á rúðu og vankaðist um hríð. Um stund leit út fyrir að komið væri frábært efni í fluguhnýtingar en loks stóð hann í lappirnar og tók svo flugið. Það verður því ekki úr því að maður hnýti nýtt afbrigði af Blue Charm í bili.
Perluhænur
Perluvinir virðast þessar perluhænur. Þær sjást víða í vegköntum i sunnanverðri Afríku, einkar fagrar að sjá og ekki síðri undir tönn. Ef menn geta ímyndað sér kjúkling með villibragði og örn dekkra kjöti en af alifuglunum þá komast menn nærri um bragðið af perluhænu.
Lúdó að hætti heimamanna
Borðspil heimamanna í Malaví er skrautlegt og virðist veita krökkum sem fullorðnum hina bestu skemmtun. Í Malaví er nokkuð um skrautlega steina og hér hefur fjöl verið holuð og steinvölur fara hratt á milli hólfa þegar atgangur er mestur. Hvort einhver er ,,rekinn heim" er ekki ljóst.
Sólarlag
Ekki ,,Manhattan skyline" heldur ekta afríksk sveit við sólsetur. Hin fögru og reisulegu tré úti á mörkinni skapa kostulegar kynjamyndir eins og tröll sem teyja sig til himins. Skógareyðing er gríðarlegt vandamál í Afríku vegna þess að eldiviður sem fólk safnar er oft eini orkugjafinn sem það hefur efni á. Nýlega setti ríkisstjórn Malaví útflutningsbann á harðviðarvörur, úrskorna muni fyrir ferðamenn. Þetta er ein af örfáum útflutningsvörum landsins og skapar atvinnu fyrir marga í landi þar sem ríkir 30-40% atvinnuleysi. En náttúruauðlindir ber að vernda fyrir komandi kynslóðir segir ríkisstjórn þessa eins fátækasta lands í heimi. Þess vegna fá menn ekki lengur að sækja í harðviðarskógana. Og það jafnvel þótt að kosningar séu að ári!
Uppskerutími
Rigningar voru góðar um sunnanverða Afríku í ár og tómatar að sönnu bústnir. Þetta eru ekta tómatar með bragði af jörð, sól og vatni. Ekki plastbakkatómatar eins og fást í kjörbúðum Vesturlanda. Heldur hinir einu sönnu.
Töffari
Maður veit ekki alveg hvernig þeir fara að því lengst úti í sveit að nálgast svona skartbúnað, en töffari er og verður töffari og þeir finna alltaf leið þessir gaurar sem eru ofursvalir.
Gjöf sem gleður
Það er haft á orði þegar gesti ber að garði í Malaví að flótti bresti á kjúklinga og hænur þar á bæ. Þau vita að einn úr hópnum mun hverfa á dularfullan hátt. Gestakoma er tilefni til að setjast niður, ræða málin og elda hænu og fara sér að engu óðslega. Vel gild hæna er góð vinagjöf og það fékk ég að reyna í hófi sem haldið var mér til heiðurs við komuna til Malaví. Grill og drykkir, ræður og skemmtiatriði, og loks hápunkturinn: Hæna að gjöf. Mótshaldarar buðust til að slátra henni á staðnum en það vildi ég ekki, reisti kofa í garðinum og keypti korn, nú er Brúnhild hæstánægð og verpir daglega dýrlegum eggjum. Búinn að panta kjúklilnga henni til samlætis svo þetta verður laglegur hópur.
Heimilisvinur
Það er allt morandi í villdýrum úti um allt, en þessi er einkar hlýlegur þegar hann kemur í heimsókn.
Ef ekki fæst lúða
Þegar maður fær ekki íselenska stórlúðu á grillið er túnfiskur besta val. Uppskrift að fínum grillrétt er á síðunni um mat og list.
Draugakastali?
Eins og draugakastali í eyðimörkinni. En er 5* hótel fyrir þá sem koma vopnaðir fimmtíuþúsundkalli fyrir eina nótt með kvöldverði fyrir 2.
Fögur sandalda
Sandöldurnar í suðurhluta Namibíueyðimerkurinnar eru heimsfrægar. Eftirlæti ljósmyndara og draumaland náttúruunnenda. Sandurinn kemur langan veg. Fyrst frá Kalahari eyðimörkinni í Suður Afríku með Orange ánni sem rennur til sjávar á landamærum ríkjanna. Sandurinn berst til hafs og skolast með köldum straumum norður með strönd Namibíu. Þarna hreinsast hann af leir og drullu og er borin að landi á ný. Öldurnar bera sandinn að landi og staðvindar úr suð-vestri feykja sandinum upp á ströndina. Þar hefst ferð sem tekur milljónir ára. Vindar færa sandinn inn í landið þar sem hann hleðst upp í öldur sem geta orðið yfir 300 metra háar. Smátt og smátt sest eins konar mýrarrauði á sandkornin sem nú eru orðnir ævagamlir gestir í mörkinni og þess vegna verða fornar sandöldur rauðar.
Góða skemmtun á þessum stað!
Namibíumenn fá útrás fyrir sköpunargleðina í nafngiftum fyrirtækja og staða. Hér gefst manni tækifæri til að svala þorstanum á Taliban Entertainment Bar, en þeir sem drekka yfir sig geta fengið útfararþjónustu hjá ,,Wheels to heaven funeral service". En fyrst koma menn við á ,,Happy Snoopy take away" til að fá sér snarl, nú eða ,,This is the place" - hvað svo sem nú er í boði þar? Tölvufyrirtæki auglýsir prentara svofellt: ,,Happy news printers" sem auðvitað eru betri en aðrir.
